Hondoq ir-Rummien
Pubblikata fuq it-Torca nhar l-Hadd 23 ta' Settembru, 2007.
L-ahhar tas-snin 60 raw il-bidu tal-qirda ta’ Hondoq ir-Rummien. Fl-1969 kien inghata bidu ghall-progett tad-distillatur ta’ l-ilma li sewa l-miljuni u hadem biss ghal ftit granet, fejn jinghad li flixkun ilma kien jiswa lill-gvern daqs flixkun whisky. Ghal dan il-progett kellu jinqata’ hafna blat min hdejn it-truf tal-wied ta’ Hondoq. Bil-bini ta’ dan id-distillatur tbidlet id-dehra naturali ta’ dan il-wied u ckienet il-bajja.
Fl-25 ta’ Aprl 1970 il-Gvernatur Generali tagt in-notifikazzjoni Nru. 309 kien iddikjara li l-art tal-Hondoq kienet mehtiega mill-awtoritajiet ghal skop pubbliku. Dak iz-zmien inqata’ hafna blat kbir ghall-bini ta’ breakwater gdid fil-port ta’ l-Imgarr. Gvern Laburista kien irranga kemm il-bajja tal-Hondoq ir-Rummien kif ukoll it-triq li taghti ghaliha fejn kienu thawlu pjanti tal-fjuri fil-gnub tat-triq. Matul is-snin 90 taht tmexxija Nazzjonalista l-barrira abbandunata mnejn kien jinqata’ gebel tal-qawwi biex isir irham ta’ Ghawdex kienet bdiet tintuza bhala radam li kien jingarr mill-progett turistiku ta’ Forti Chambrai. Il-Partit Laburista kien pprotesta kemm minhabba il-kruha u t-tkissir ta’ l-ambjent, kif ukoll minhabba l-impresjoni hazina li kienu jiehdu dawk l-barranin li jzuru din il-bajja.
Permess tal-Gazzetta tal-Gvern f’Gunju 2002, il-gvern Nazzjonalista hass il-htiega li din l-art ma tibqax aktar mehtiega ghal skopijiet pubblici u ghalhekk l-art ta’ madwar 44,498 metru kwadru nghatat lura lill sidha.
Skond artiklu li deher fl-Orizzont ta’ 14 ta’ Novembru 2002, miktub minn P. Lucjan Borg OSA., jaghti x’jifhem li din l-art kienet ilha f’idejn l-Agostinjani mit-2 ta’ Mejju 1586 u ghanda imposta fuqha l-obbligu ta’ quddiesa wahda fil-gimgha. Jidher ukoll li l-bejgh ta’ din l-art lill Gozo Prestige Holidays jgib id-data tad-19 ta’ Gunju 1988 fejn jidher li l-Agostinjani hadu hsieb il-prezz jigi aggustament tal-prezz jekk il-kundizzjonijiet ta’ l-art kellhom jinbidlu, dan l-artiklu jindika li ma kellhom l-ebda ghan ta’ spekulazzjoni.
Nahseb li l-ispekulaturi li xtraw l-art ma kellhomx il-hsieb li jhalliha blat xaghri jew kienu ser jahdem ir-raba. Din inxtrat ghall skop ta’ zvilupp turistiku kif irrizulta wara.
Fl-2002, l-istess sena li l-gvern ta lura din l-art lis sidien attwali, dawn ghamlu applikazzjoni ghall-progett gigantesk bl-isem ta’ Qala Creek li jikkonsisti fl-lukanda five star, appartamenti, time sharing units, yacht marina, restaurant u dak kollu li ghandu x’jaqsam ma’ l-industrija turistika. Dan jindika li l-hsieb ghal dan il-progett kien mahsub u mahdum bizzilla.
L-izviluppaturi ma qaghdux jaraw li wahda mill-isbah bajjiet naturali ser tinqered darba ghal dejjem, bl-inkonvenjenza u t-tbatija li se jbatu n-nies tal-Qala, bid-dhahen u storbju li igib mieghu dan il-progett. Ma qaghdux jaghtu kas tal-kummerc li inhaloq matul iz-zmien fil-pjazza tal-Qala jew jekk jinqalix darba ghall dejjem ghax dawk li ikunu sejrin jiddevertu jippreferu imorru f’villagg turistiku fejn verament issib kull xorta ta’ divertiment, milli joqoghdu ghad-dhahen velenuzi tal vetturi li jghaddu mil-pjazza.
Illum in-nies mhumiex boloh. Il-kotra tal-Qala f’referendum li kien organizzat mill-Kunsill Lokali fl-2002 dwar dan l-izvilupp, 85% ivvotaw kontra. Permess tal-vot taghhom il-Qalin tkelmu u ghall ftit ta’ snin ghaddiet ir-rieda tal-maggoranza.
Matul is-snin il-Kunsill Lokali tal-Qala kompla jsebbah din il-bajja naturali. Fl-1995 il-Kunsill tal-Qala kien applika biex Hondoq ir-Rummien isir Park Regjonali. Izda ggall xi raguni jew ohra din l-applikazzjoni waqghet fuq widnejn torox u il-permess baqa’ ma harigx. F’dawn l-ahhar jiem waslitilna informazzjoni li f’gurnata wahda matul dan l-istagun tas-sajf f’din il-bajja kien hemm 280 karozza ipparkjati. Individwi gibdulna l-attenzjoni li fil-progett propost qed joffri biss parkegg ta’ 90 vettura u ma jghid xejn jekk dan il-parkegg hux ser ikun bi hlas.
Jidher li l-izviluppaturi ta’ din l-art ma qatghux qalbhom u sahansitra injoraw ir-rizultat tar-referendum. B’hekk fl-ewwel xhur ta’ l-2006 regghu ssottomettew pjanti godda mall-MEPA dwar il-progett Qala Creek din id-darba fuq skala izghar. Jidher ukoll li dwar dan l-izvilupp kemm Gonzi kif ukoll il-ministru ghal Ghawdex huma favur il-progett, u jekk dawn verament jemmnu fid-demokrazija jafu sew li ma jistghux imorru kontra il-maggoranza tal Qalin li ivvotaw kontra dan il-progett. Rizultat ta’ referendun jista jinbidel biss b’rizultat ta’ referendum iehor. Izda issa jidher li dahlet il-politika fin-nofs. Qabel sahansitra l-Knisja tal-Qala tkelmet kontra dan il-progett, fil-present tinsab muta.
Ma nixtieqx nispicca dan l-artiklu minghajr ma insemmi il-kappella storika li hemm f’din il-bajja tal-Hondoq, ddedikata lill Madonna tal-Blat. Jidher li meta l-Agostinjani ghamlu il-ftihem ghall bejgh, dawn ma kellhom l-edba taghrif dwar li l-kappella tal-Madonna tal-Blat kienet fuq dan it-territorju. Malli saru jafu, dawn permess ta’ l-avukat tag]hom bl-ittra tas-16 ta’ Settembru ghamilha cara lill-izviluppaturi li fil-imsemmija raba’ hemm kappella maghrufa b]ala l-Madonna tal-Blat amministrata mid-Djocesi ta’ G]awdex li hi extra commetrcium (jigifiri li mhix ghal bejgh) u qatt ma kien hemm l-intenzjoni li tigi trasferita lix-xerrejja u qatt ma giet hekk trasferita. Fl-atti tan-nutar li saru bejn il-kumpanija u l-Knisja tal-Qala fil-26 ta’ Awissu 2002, jinghad li l-kumpanija tiddikjata li l-Parrocca imsemmija hija propjetarja unika u assoluta ta’ l-istess kappella. Qed insemmi dan ghax xi hadd qed jipprova jidhaq bin-nies meta skond pagna li waslitilna mahruga mil-MEPA f’Jannar 2006 jindika dawn il-precisi kelmiet. “The chapel dedicated to the Madonna tal-Blat situated in the Western zone has benn passed on to the Qala parish as part of the project. In fact the chapel originally was part of the property owned by Gozo Prestige Holidays. This chapel at the moment presents two partucular environmental problems. The first is the landscaping associated with its parvis, the other is the dumping of waste originating from church decorations on the nearby garrigue. The promoters of the project are ready to help intervene and upgrading the area as part of the overall landscaping exercise which is an intergral part of the Qala Creeck project”.
Inhalli il-poplu jiggudika xi skart jista johrog min din il-kappella li hi maghluqa u tinfetah biss ghal xi okkazzjoni . L-upgradin tat-triq l-izviluppaturi iridu jaghmluha skond kif jaqbel lilhom. It-triq pubblika li hemm li se tkun trasferita ghal post iehor.
L-ahhar tas-snin 60 raw il-bidu tal-qirda ta’ Hondoq ir-Rummien. Fl-1969 kien inghata bidu ghall-progett tad-distillatur ta’ l-ilma li sewa l-miljuni u hadem biss ghal ftit granet, fejn jinghad li flixkun ilma kien jiswa lill-gvern daqs flixkun whisky. Ghal dan il-progett kellu jinqata’ hafna blat min hdejn it-truf tal-wied ta’ Hondoq. Bil-bini ta’ dan id-distillatur tbidlet id-dehra naturali ta’ dan il-wied u ckienet il-bajja.
Fl-25 ta’ Aprl 1970 il-Gvernatur Generali tagt in-notifikazzjoni Nru. 309 kien iddikjara li l-art tal-Hondoq kienet mehtiega mill-awtoritajiet ghal skop pubbliku. Dak iz-zmien inqata’ hafna blat kbir ghall-bini ta’ breakwater gdid fil-port ta’ l-Imgarr. Gvern Laburista kien irranga kemm il-bajja tal-Hondoq ir-Rummien kif ukoll it-triq li taghti ghaliha fejn kienu thawlu pjanti tal-fjuri fil-gnub tat-triq. Matul is-snin 90 taht tmexxija Nazzjonalista l-barrira abbandunata mnejn kien jinqata’ gebel tal-qawwi biex isir irham ta’ Ghawdex kienet bdiet tintuza bhala radam li kien jingarr mill-progett turistiku ta’ Forti Chambrai. Il-Partit Laburista kien pprotesta kemm minhabba il-kruha u t-tkissir ta’ l-ambjent, kif ukoll minhabba l-impresjoni hazina li kienu jiehdu dawk l-barranin li jzuru din il-bajja.
Permess tal-Gazzetta tal-Gvern f’Gunju 2002, il-gvern Nazzjonalista hass il-htiega li din l-art ma tibqax aktar mehtiega ghal skopijiet pubblici u ghalhekk l-art ta’ madwar 44,498 metru kwadru nghatat lura lill sidha.
Skond artiklu li deher fl-Orizzont ta’ 14 ta’ Novembru 2002, miktub minn P. Lucjan Borg OSA., jaghti x’jifhem li din l-art kienet ilha f’idejn l-Agostinjani mit-2 ta’ Mejju 1586 u ghanda imposta fuqha l-obbligu ta’ quddiesa wahda fil-gimgha. Jidher ukoll li l-bejgh ta’ din l-art lill Gozo Prestige Holidays jgib id-data tad-19 ta’ Gunju 1988 fejn jidher li l-Agostinjani hadu hsieb il-prezz jigi aggustament tal-prezz jekk il-kundizzjonijiet ta’ l-art kellhom jinbidlu, dan l-artiklu jindika li ma kellhom l-ebda ghan ta’ spekulazzjoni.
Nahseb li l-ispekulaturi li xtraw l-art ma kellhomx il-hsieb li jhalliha blat xaghri jew kienu ser jahdem ir-raba. Din inxtrat ghall skop ta’ zvilupp turistiku kif irrizulta wara.
Fl-2002, l-istess sena li l-gvern ta lura din l-art lis sidien attwali, dawn ghamlu applikazzjoni ghall-progett gigantesk bl-isem ta’ Qala Creek li jikkonsisti fl-lukanda five star, appartamenti, time sharing units, yacht marina, restaurant u dak kollu li ghandu x’jaqsam ma’ l-industrija turistika. Dan jindika li l-hsieb ghal dan il-progett kien mahsub u mahdum bizzilla.
L-izviluppaturi ma qaghdux jaraw li wahda mill-isbah bajjiet naturali ser tinqered darba ghal dejjem, bl-inkonvenjenza u t-tbatija li se jbatu n-nies tal-Qala, bid-dhahen u storbju li igib mieghu dan il-progett. Ma qaghdux jaghtu kas tal-kummerc li inhaloq matul iz-zmien fil-pjazza tal-Qala jew jekk jinqalix darba ghall dejjem ghax dawk li ikunu sejrin jiddevertu jippreferu imorru f’villagg turistiku fejn verament issib kull xorta ta’ divertiment, milli joqoghdu ghad-dhahen velenuzi tal vetturi li jghaddu mil-pjazza.
Illum in-nies mhumiex boloh. Il-kotra tal-Qala f’referendum li kien organizzat mill-Kunsill Lokali fl-2002 dwar dan l-izvilupp, 85% ivvotaw kontra. Permess tal-vot taghhom il-Qalin tkelmu u ghall ftit ta’ snin ghaddiet ir-rieda tal-maggoranza.
Matul is-snin il-Kunsill Lokali tal-Qala kompla jsebbah din il-bajja naturali. Fl-1995 il-Kunsill tal-Qala kien applika biex Hondoq ir-Rummien isir Park Regjonali. Izda ggall xi raguni jew ohra din l-applikazzjoni waqghet fuq widnejn torox u il-permess baqa’ ma harigx. F’dawn l-ahhar jiem waslitilna informazzjoni li f’gurnata wahda matul dan l-istagun tas-sajf f’din il-bajja kien hemm 280 karozza ipparkjati. Individwi gibdulna l-attenzjoni li fil-progett propost qed joffri biss parkegg ta’ 90 vettura u ma jghid xejn jekk dan il-parkegg hux ser ikun bi hlas.
Jidher li l-izviluppaturi ta’ din l-art ma qatghux qalbhom u sahansitra injoraw ir-rizultat tar-referendum. B’hekk fl-ewwel xhur ta’ l-2006 regghu ssottomettew pjanti godda mall-MEPA dwar il-progett Qala Creek din id-darba fuq skala izghar. Jidher ukoll li dwar dan l-izvilupp kemm Gonzi kif ukoll il-ministru ghal Ghawdex huma favur il-progett, u jekk dawn verament jemmnu fid-demokrazija jafu sew li ma jistghux imorru kontra il-maggoranza tal Qalin li ivvotaw kontra dan il-progett. Rizultat ta’ referendun jista jinbidel biss b’rizultat ta’ referendum iehor. Izda issa jidher li dahlet il-politika fin-nofs. Qabel sahansitra l-Knisja tal-Qala tkelmet kontra dan il-progett, fil-present tinsab muta.
Ma nixtieqx nispicca dan l-artiklu minghajr ma insemmi il-kappella storika li hemm f’din il-bajja tal-Hondoq, ddedikata lill Madonna tal-Blat. Jidher li meta l-Agostinjani ghamlu il-ftihem ghall bejgh, dawn ma kellhom l-edba taghrif dwar li l-kappella tal-Madonna tal-Blat kienet fuq dan it-territorju. Malli saru jafu, dawn permess ta’ l-avukat tag]hom bl-ittra tas-16 ta’ Settembru ghamilha cara lill-izviluppaturi li fil-imsemmija raba’ hemm kappella maghrufa b]ala l-Madonna tal-Blat amministrata mid-Djocesi ta’ G]awdex li hi extra commetrcium (jigifiri li mhix ghal bejgh) u qatt ma kien hemm l-intenzjoni li tigi trasferita lix-xerrejja u qatt ma giet hekk trasferita. Fl-atti tan-nutar li saru bejn il-kumpanija u l-Knisja tal-Qala fil-26 ta’ Awissu 2002, jinghad li l-kumpanija tiddikjata li l-Parrocca imsemmija hija propjetarja unika u assoluta ta’ l-istess kappella. Qed insemmi dan ghax xi hadd qed jipprova jidhaq bin-nies meta skond pagna li waslitilna mahruga mil-MEPA f’Jannar 2006 jindika dawn il-precisi kelmiet. “The chapel dedicated to the Madonna tal-Blat situated in the Western zone has benn passed on to the Qala parish as part of the project. In fact the chapel originally was part of the property owned by Gozo Prestige Holidays. This chapel at the moment presents two partucular environmental problems. The first is the landscaping associated with its parvis, the other is the dumping of waste originating from church decorations on the nearby garrigue. The promoters of the project are ready to help intervene and upgrading the area as part of the overall landscaping exercise which is an intergral part of the Qala Creeck project”.
Inhalli il-poplu jiggudika xi skart jista johrog min din il-kappella li hi maghluqa u tinfetah biss ghal xi okkazzjoni . L-upgradin tat-triq l-izviluppaturi iridu jaghmluha skond kif jaqbel lilhom. It-triq pubblika li hemm li se tkun trasferita ghal post iehor.
posted by Hondoq at
7:25 PM
